Bibliotekarstwo belgijskie – między tradycją a nowoczesnością

Na przełomie września i października 2007 roku grupa bibliotekarzy zatrudnionych w różnego typu bibliotekach: publicznych, szkolnych, uczelnianych i pedagogicznych oraz wykładowców bibliotekoznawstwa i informacji naukowej wyższych uczelni z różnych miast Polski (wśród nich 2 nauczycielki-bibliotekarki z PBW w Gdańsku) wzięła udział w seminarium edukacyjno-szkoleniowym zorganizowanym przez Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie oraz Unię Europejskich Federalistów-Polska przy współpracy z belgijską fundacja Pegase. Program seminarium obejmował poznanie zasad organizacji narodowego systemu bibliotek w Belgii oraz funkcjonowania placówek różnego typu – wizyty w bibliotekach, spotkania z ich kadrą zarzadzającą i pracownikami, obserwację rozwiazań organizacyjnych, zaznajomienie się z metodami i formami pracy bibliotekarskiej. Podczas seminarium zaplanowano także poznanie systemu kształcenia zawodowego bibliotekarzy w Belgii. Uczestnicy odwiedzili następujące placówki:

Ponadto uczestnicy seminarium odwiedzili także m. in.:

  • Muzeum „Plantin-Moretus” w Antwerpii (zachowany unikalny w Europie zespół drukarni z pełnym zabytkowym wyposażeniem, mieszkaniem wydawcy i kolekcją większości publikacji słynnej rodziny drukarzy i wydawców książek z XVI-XVIII wieku),
  • Parlament Europejski (wysłuchaliśmy prelekcji nt. zasad funkcjonowania, kompetencji i praktyki pracy Parlamentu Europejskiego oraz zwiedziliśmy niektóre pomieszczenia m.in. salę obrad plenarnych).

Poniżej omówienie specyfiki odwiedzanych placówek bibliotecznych i ośrodków szkoleniowych:

Jest to szkoła pomaturalna, choć w pewnym stopniu odpowiadająca także naszemu kształceniu na poziomie licencjackim (po jej ukończeniu można kontynuować naukę na uniwersytecie na dwuletnich studiach II-stopnia (magisterskich), ale warunkiem jest zaliczenie roku „wyrównujacego” z ogólnej wiedzy uniwersyteckiej). Po ukończeniu tej szkoły absolwenci otrzymują tytuł „bibliotekarz-dokumentalista”. Takie wykształcenie posiada zdecydowana większość bibliotekarzy pracujących w bibliotekach belgijskich. Program nauczania został od tego roku szkolnego zmodyfikowany i obejmuje obecnie 2400 godzin przez 3 lata, z tego mniej więcej po połowie 50% teorii i 50% zajęć praktycznych (warsztaty, seminaria, praktyki i staże w bibliotekach i innych placówkach kultury w kraju i za granicą – na 3 roku słuchacze odbywaja staż w analogicznej instytucji za granicą w języku, którego się uczą). Zajęcia obejmują 4 główne bloki tematyczne:

  1. teoretyczne podstawy zawodu bibliotekarza-dokumentalisty
  2. zajęcia praktyczne (ćwiczenia metod pracy, sposobów wyszukiwania informacji, języków indeksacyjno-wyszukiwawczych, niezbędnych umiejętności informatycznych m.in. zarzadzanie bazami danych i strona internetowa placówki)
  3. tzw. „kultura ogólna” (teoria kultury, naukoznawstwo, zajęcia ogólnohumanistyczne – wykłady z literatury, sztuki, historii itp.)
  4. języki obce ( zakłada się, że po 3 latach studiów student musi mieć opanowane 2 języki obce, w tym angielski i dodatkowo flamandzki)

Podział na te bloki tematyczne zachowany jest przez cały okres studiów, w kolejnych latach są one stopniowo pogłębiane, wymagają od słuchaczy coraz lepszego przygotowania. Nauka kończy się pisemną pracą dyplomową, którą poprzedza 6-tygodniowy staż w wybranej instytucji – temat pracy wybierany jest na 2-gim roku studiów po konsultacji z nauczycielem i ma ona formę analizy-raportu z obserwacji metod pracy i współpracy słuchacza z wybraną instytucją. W Belgii są 3 tego typu szkoły kształcące w systemie dziennym, istnieje także system kształcenia wieczorowego. Podczas wizyty w Haute Ecole Paul Henri Spaak poznaliśmy także dokładniej program biblioteczny PMB – jest to bezpłatny zintegrowany system zarządzania biblioteką, zawierający moduły: zakupu, wypożyczania, katalogowania, zarzadzania bazami danych, DSI – selektywnego upowszechniania informacji (np. wysyłania czytelnikom list nowych nabytków), OPaC. Program został opracowany w 2002 roku przez bibliotekarza (Francois Lemarchanda), obecnie dostępna jest wersja 3.0.25 z 2007 roku. (http://www.sigb.net/download.php). Program oferowany jest na zasadach „oprogramowania wolnego” (freeware) – można go „ściągnąć”, przegrywać, wprowadzać poprawki przystosowując do swoich potrzeb – dostępne są kody informatyczne programu. Dalsze informacje dostępne na stronie http://www.sigb.net/.

fot1Jest to biblioteka narodowa i równocześnie największa biblioteka naukowa i humanistyczna w Belgii. Gupuje piśmienictwo obu belgijskich wspólnot językowych (zbiory w językach francuskim i flamandzkim). Od 1965 roku gromadzenie odbywa się na postawie ustawy o egzemplarzu obowiazkowym – jest to jedyna biblioteka w Belgii mająca uprawnienia do otrzymywania egzemplarza obowiazkowego od wydawców. Podlegają mu wszystkie publikacje powyżej 4 zadrukowanych kart, ale nie dotyczy dzieł kosztownych (np. albumów, reprintów) o wartości powyżej 150 Euro – wydawca ma obowiazek tylko udostępnić je bibliotece do wglądu i rejestracji bibliograficznej, biblioteka może je kupić. Egzemplarz obowiazkowy nie obejmuje publikacji audiowizualnych (przygotowuje się dopiero nowelizację, która ma je włączyć do ustawy). Każdy autor belgijski (tj. mieszkający w Belgii na stałe) jest zobowiazany do przekazania bibliotece egzemplarza swoich prac wydanych za granicą, także tłumaczeń i wznowień. autorzy jednak nie zawsze się z tego wywiazują. Biblioteka kupuje prawie wyłącznie publikacje z zakresu nauk humanistycznych (szeroko rozumianych), publikacje z nauk ścisłych są często bardzo drogie a szybko się dezaktualizują. Wobec tego Biblioteka Królewska podpisała umowy z kilkoma bibliotekami uniwersytetkimi, z których każda specjalizuje się w wybranej dziedzinie nauk ścisłych i zobowiazała się do kompletowania produkcji wydawniczej z tej dziedziny np. uniwersytet brukselski – z fizyki. Biblioteka podlega finansowo i organizacyjnie rzadowi federalnemu. Pracownicy biblioteki są „urzędnikami państwowymi” i zdają odpowiednie egzaminy federalne dla chcących pracować w tego typu instytucji. Jednak placówka cierpi na niedobory kadrowe, ponieważ zawód bibliotekarza w Belgii nie jest zbyt konkurencyjny pod względem finansowym (atutem jest zapewniony „pakiet socjalny” – ubezpieczenie, emerytura). Początki biblioteki to kolekcja 1600 woluminów króla Alberta I (tzw. albertinum) i przeznaczenie na jej potrzeby pałacu – Palais de Charles de Lorraine. Obecnie magazyny, czytelnie i pracownie biblioteczne umieszczone są w dobudowanym do niego nowym budynku. fot2Od 1985 roku biblioteka prowadzi katalog komputerowy, do którego wprowadzane były dane z katalogów kartkowych, ale prace przebiegają powoli. Zbiory sprzed 1985 r. dostępne są nadal głównie w katalogach kartkowych. Ostatnio, by przyspieszyć prace, zdecydowano się na skanowanie ponad 5 mln. kart katalogu kartkowego z opisami publikacji sprzed 1985 roku. Niestety, skanowanie kart umożliwia potem wyszukiwanie wyłącznie alfabetycznie (wg autorów), więc przedmiotowy katalog kartkowy będzie jeszcze długo w użyciu. Więcej informacji o Bibliotece Królewskiej na stronie interenetowej http://www.kbr.be.

Uczestnicy seminarium odwiedzili jedną z czterech bibliotek wydziałowych uniwersytetu – bibliotekę nauk humanistycznych, która składa się z 3 filii:

  1. filozofii i literatury,
  2. nauk społecznych i ekonomicznych,
  3. psychologii i edukacji.

Pozostałe biblioteki wydziałowe uniwerstetu to: prawa, nauk ścisłych i techniki, medycyny. Zbiory biblioteki nauk humanistycznych są bardzo bogate. Korzysta z nich codziennie 5-10 tys. czytelników (w zależności od pory roku-semestru), biblioteka dysponuje w sumie w czytelniach i pracowniach 2 tysiącami miejsc do pracy, w tym do dyspozycji czytelników jest 100 miejsc komputerowych. Jest też 13 sal do pracy grupowej, wyposażonych w projektory, telewizory i inny sprzęt multimedialny. Odbywają się w nich także zajęcia ze studentami wymagające korzystania ze zbiorów biblioteki. W systemie wolnego dostępu do półek udostępnianych jest ok. 200 tys. voluminów oraz czasopisma aktualne, archiwalne numery periodyków i reszta książek przechowywane są w magazynach. Czytelnicy sami wynajdują i wypożyczają książki z regałów z wolnym dostępem (kod + 4 pierwsze litery nazwiska autora lokalizują książkę na półce, kolor nalepki oznacza piętro i czytelnię). Zwracają przeczytane publikacje w wyznaczone miejsce. W bibliotece pracuje 30 osób, zatrudnieni są także studenci, którzy pomagają w układaniu książek na półkach, co (w zależności od nasilenia ruchu czytelników) zajmuje ok. 6-8 godzin dziennie. Magazyny wyposażone są w regały przesuwane, w sumie 35 km półek. Transport książek do odpowiedniej czytelni jest zautomatyzowany (podajniki ksiażek). Od momentu wypełnienia rewersu do otrzymania przez studenta książki z magazynu upływa ok. 1 godziny. Biblioteka posiada także bogatą kolekcję filmów fabularnych – na potrzeby wydziału filmoznawstwa. fot3Większość pomieszczeń biblioteki znajduje się w nowym gmachu, dostawionym do starych budynków uniwersyteckich z okresu międzywojennego. Budowę dawnych skrzydeł wspomogli finansowo Amerykanie, poruszeni stratami Belgii w I wojnie światowej i zniszczeniem biblioteki w Leuven. Wybudowano wtedy w Belgii ze środków amerykańskich 3 biblioteki, każdy budynek nawiązywał do innego historycznego stylu architektury – w Leuven (gotyk), Gandawie (secesja) i Brukseli (renesans niderlandzki). Obecnie stare budynki biblioteczne uniwersytetu w Brukseli są pod opieka konserwatora, który też określił maksymalne gabaryty nowych gmachów. Obok czytelni wydziału psychologii (w starym gmachu) znajduje się sala do zajęć z dokumentacji naukowej, wyposażona w komputery. Korzystają z niej także studenci innych wydziałów oraz uczniowie szkół średnich. Na fotografii po prawej widać fragment starego gmachu uniwersyteckiego w stylu neorenesansowym i wbudowanego pomiędzy dawne, nowego budynku, mieszczącego czytelnię (półkolista przybudówka) i magazyny biblioteki wydziału humanistycznego. Biblioteka Uniwerstecka w Brukseli Plan odwiedzin w bibliotece uniwersyteckiej, obok zwiedzania pomieszczeń, przewidywał także wysłuchanie przez uczestników dwóch wykładów:

  • Veronique Delannay, kierowniczka wydziału informatycznego biblioteki i zbiorów specjalnych, przedstawiła etapy komputeryzacji biblioteki i udostępniania katalogów oraz zdigitalizowanych publikacji w internecie. Prace prowadzone są od 1987 roku. Przez 6 lat (1991-1996) 5 osób zatrudnionych dodatkowo zajmowało się wprowadzaniem retrospektywnie informacji z kart katalogowych do baz informatycznych. Przyjęto zasadę wpisywania retrospektywnego „z książką w ręku”. Obecnie ze względów finansowych prace te zostały przerwane, korzystano z dodatkowych funduszy celowych, które się skończyły. Jeszcze ok. 15-20% zasobów bibliotecznych jest skatalogowana wyłącznie na kartach katalogowych. Prowadzi się także digitalizację publikacji (jeżeli pozwala na to prawo autorskie) tworząc tzw. digitekę. W katalogu komputerowym przy opisach takich pozycji umieszczone jest hiperłacze do pliku zawierającego tekst dokumentu.
  • Christian Brouwer, dyrektor biblioteki, omówił belgijski system kształcenia uniwersyteckiego w zakresie zarządzania bibliotekami. Studia w Belgii sa dwustopniowe: 3-letnie licencjackie („bacalarius”) a następnie 2-letnie magisterskie („master”). Obecnie na Universite Libre de Bruxelles prowadzone są tylko studia drugiego stopnia w zakresie informacji naukowej i dokumentacji. Można je podjąć po spełnieniu jednego z trzech warunków:
    1. po ukończeniu innych studiów licencjackich,
    2. po 3-letniej zawodowej szkole pomaturalnej kształcącej w zawodzie „bibliotekarz-dokumentalista”, ale ci kandydaci muszą najpierw zaliczyć dodatkowy „rok przygotowawczo-wyrównawczy”, obejmujący zajęcia z wiedzy ogólnej i kompetencji wymaganych od studentów uniwersytetu,
    3. dla kandydatów mających co najmniej 5 lat praktyki zawodowej, po pomyślnym odbyciu rozmowy kwalifikacyjnej na uniwersytecie.

Studia takie kończy ok. 6-8 absolwentów rocznie. Ich absolwenci pełnią w bibliotekach funkcje kierownicze. Podczas studiów uczą się m.in. zarzadzania biblioteką. W Belgii nie ma systemu studiów podyplomowych dla absolwentów innych kierunków magisterskich zatrudnionych w bibliotece. (zatrudnia się ich chętnie w bibliotekach kierunkowych, specjalistycznych). Uczą się oni zagadnień bibliotekarskich „w praktyce” od kolegów-bibliotekarzy. Więcej informacji o bibliotece na stronie internetowej: http://www.bib.ulb.ac.be

fot4Początkiem biblioteki był księgozbiór biblioteki wojskowej. Została utworzona w czynie społecznym przez „zapaleńców” pod patronatem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów i przez wiele lat zasilana darami i depozytami członków Stowarzyszenia i Polonii belgijskiej. Zbiory się powiększały a niestety zmniejszało się grono założycieli biblioteki zaangażowanych w jej rozwój i ubywało czytelników. Obecnie jest zarejestrowanych 148 czytelników stałych, korzysta również ze zbiorów liczne grono Polaków przebywających w Belgii czasowo oraz osób zainteresowanych Polską. Niezależność prawną biblioteka uzyskała w 2002 roku, w którym została zarejestrowana w Monitorze Belgijskim. Obecnie księgozbiór liczy ok. 20 tys. pozycji, z tego 15 tys. skatalogowanych alfabetycznie i tematycznie, 5 tys. jest zaś, z powodu braku miejsca, przechowywanych nadal przez ofiarodawców. Bardzo bogato reprezentowany jest w zbiorach dział poświęcony II wojnie światowej: udziale w niej oddziałów polskich i wojennych losów Polaków. Wiele wśród nich wydawnictw emigracyjnych. Są także książki francusko- i flamandzkojęzyczne poświęcone Polsce. Chlubą księgozbioru są starodruki z XVII, XVIII i XIX wieku oraz autentyczne autografy królów polskich Jana Sobieskiego i Michała Wiśniowieckiego.   OLYMPUS DIGITAL CAMERAW Bibliotece przechowywane są archiwa dotyczące życia i działalności polskich organizacji na terenie Belgii (dokumenty, listy, zdjęcia, odznaki itp.). Biblioteka jest więc jednocześnie Domem Polskim w Brukseli – jej księgozbiór, kolekcje dokumentów, zbiory pamiątek, obrazy stanowią całość dokumentującą życie Polonii belgijskiej i obecności Polaków-uchodźców na tej ziemi. Niestety biblioteka boryka się z poważnymi kłopotami finansowymi i lokalowymi a także kadrowymi. Zbiory przechowywane są w wydzielonej części prywatnego mieszkania prowadzącej ją od czasu powstania palcówki pani Izabeli Czartoryskiej-Bnińskiej. Od pewnego czasu bibliotekę wspomaga finansowo Senat RP (Wspólnota Polska) przekazując dotacje na opłacenie wydatków lokalowych. Była to najbardziej emocjonalna część wizyty polskich bibliotekarzy w Belgii. Podziw i szacunek dla założycieli biblioteki i opiekunów polskiego księgozbioru łączył się z troską i obawami o przyszłość.

Placówka jest połączeniem filii biblioteki publicznej i środowiskowego domu kultury w jednej z dzielnic Brukseli. Projekt został zainicjowany przez mera dzielnicy, który zaproponował rozbudowę funkcji biblioteki o działalność kulturalną zwiazaną z książką, udziałem w kulturze itp. Program trwa od 10 lat. Organizowane są promocje książek, wieczory autorskie, wystawy, warsztaty, staże tematyczne. Ponieważ placówka mieści się w dzielnicy zamieszkanej przez liczną społeczność emigrantów, którzy niejednokrotnie mają jeszcze braki w sprawnym posługiwaniu się językiem francuskim lub nawet uczą się pisać (np. w alfabecie łacińskim) i czytać, projekt miał także aspekt likwidowania różnic edukacyjnych, ułatwiania integracji emigrantów ze społeczeństwem i w ten sposób pozyskiwania nowych mieszkańców do kontaktu z książką i biblioteką. Dlatego imprezy muszą być pomyślane w ten sposób, by zainteresowały różnych odbiorców, o różnym poziomie kompetencji. Organizowane są warsztaty dla grup na różnych poziomach – wiekowych i zaawansowania, np. warsztaty liternictwa (w tym – kaligrafii arabskiej), grafiki książkowej, staże pisania kryminałów, tworzenia komiksów itp. OLYMPUS DIGITAL CAMERAKażdy może przyjść do Maison du Livre i zaproponować temat-projekt. Ostatnio piosenkarka zaproponowała cykl spotkań nt. zależności między piosenką a poezją francuską. Interesującą propozycją zrealizowaną niedawno była dyskusja zainspirowana pracą dyplomową mieszkającej w dzielnicy studentki uniwersytetu nt. „Rola rudych w historii świata” . Zaproszono profesorów literatury, antropologii kulturowej, filozofii, którzy wspólnie z licznie przybyłymi na imprezę czytelnikami zastanawiali się na ile rude włosy dziś są jeszcze „piętnem” i jak to bywało w historii. Dyskusja była bardzo burzliwa i zgromadziła liczną publiczność. Na spotkania, warsztaty i staże przychodzi różna liczba uczestników – od 15 do 150-200 (spotkania autorskie). Odbywają się 2-3 spotkania tygodniowo, codziennie wieczorem 2 warsztaty, a staże tematyczne (cykle zajęć) raz na 2 miesiące. Placówka finansowana jest z subwencji prowincji brukselskiej, dostaje fundusze celowe na projekty, zatrudnia też jako personel pomocniczy ludzi z „prac interwencyjnych” (np. bezrobotnych, osoby skazane za drobne przestępstwa na prace na rzecz społeczeństwa). Często przy organizacji imprez pomagają studenci-stażyści. Ośrodek cieszy się dobrą opinią i zawsze ma wiele zgłoszeń studentów chcących tu odbyć obowiązkowy staż. Na etatach w Maison du Livre zatrudnionych jest 8 osób, w tym 5 bibliotekarzy. Warsztaty sa płatne – uczestnicy składają się na wynagrodzenie dla prowadzącego zajęcia. Jednak osoby niezamożne chcące w nich uczestniczyć mogą swój „wkład” odpracować wykonując proste prace na rzecz placówki. Zasadą jest umożliwienie każdemu chętnemu uczestniczenia w zajęciach.

Biblioteka publiczna dostępna dla wszystkich obywateli Belgii. Zapisy odbywają się na podstawie dowodu osobistego. Czytelnikiem biblioteki można być od 6 roku życia, od 16 roku można korzystać ze zbiorów w pełni – tak jak osoby dorosłe, ale do 18 roku życia wypożyczanie jest bezpłatne. Dorośli czytelnicy wnoszą symboliczną opłatę – 15 centów za wypożyczenie max. 10 książek na 3 tygodnie. Biblioteka ma 10 filii na terenie aglomeracji brukselskiej, w tym 3 filie specjalistyczne: naukową, pedagogiczną i artystyczną. W trzech bibliotekach są zbiory publikacji dla niedowidzących, w tym jedna kompletująca wydawnictwa braillowskie. Ze zbiorów korzysta ok. 10 tys. czytelników rocznie. W sali multimedialnej jest do nieodpłatnej dyspozycji użytkowników 12 komputerów. Umożliwiają one m.in. dostęp do internetowych wydań gazet codziennych i czasopism. Księgozbiór obejmuje ok. 150 tys. pozycji, w filiach łącznie zgromadzonych jest ok. 45 tys. książek. Rocznie biblioteka kupuje przeciętnie 3,5 tys. nowości dla sekcji czytelnictwa dorosłych, filie dokonują zakupów samodzielnie. Zakupów można dokonywać wyłącznie na rynku księgarskim (zakaz kupowania od wydawców). Od 1951 roku obowiazuje dekret o strukturze zakupów bibliotek publicznych określający procentowo udział tematyczny różnego typu publikacji (ma on być nowelizowany w przyszłym roku) Całość nowych nabytków wykazana jest w katalogu komputerowym, od maja br. katalog centralny obejmuje zbiory biblioteki głównej i filii. Katalogi kartkowe wykazują zbiory sprzed 1996 roku, na razie nie planuje się retrospektywnego wprowadzania opisów. Publikacje są klasyfikowane rzeczowo wg UKD. W bibliotece zatrudnionych jest 45 osób: dyrektor, 4 kierowników wydziałów, 6 pracowników administracji i 34 bibliotekarzy. Bardzo dobrze układa się współpraca z bibliotekami francuskimi, szczególnie w Lille. Corocznie organizowana jest wspólna konferencja tematyczna, w tym roku na temat komiksów.

OLYMPUS DIGITAL CAMERAMuzeum mieści się w pięknie odrestaurowanym budynku dawnego magazynu tkanin, zaprojektowanym przez mistrza secesji Victora Hortę. Ciekawie zaaranżowana stała ekspozycja ukazuje w porządku chronologicznym historię rozwoju komiksu, gatunku bardzo w Belgii popularnego i chętnie czytanego przez odbiorców w każdym wieku. Wiele miejsca poświęcono klasykom gatunku oraz kultowej w Belgii postaci Tintina, chłopca z charakterystycznym czubem włosów na głowie. Wśród komiksów obcych autorów nie zabrakło przedstawicielki Polski – mieszkająca w Brukseli Marzena Sowa w popularnym cyklu komiksowych przygód małej dziewczynki, pokazuje trudne dzieciństwo w czasach PRL-u, gdy dzieci towarzyszyły rodzicom w kolejkach po mięso. (zdjęcie po prawej) W tym samym budynku działa także największa na świecie biblioteka komiksów, gromadząca ok. 40 tys. woluminów. W gablocie u wejścia do biblioteki, na honorowym miejscu, dostrzegliśmy mocno zniszczony egzemplarz „Tytusa, Romka i Atomka” Henryka Chmielewskiego – słynnego Papci Chmiela. Biblioteka posiada komputerowy katalog zbiorów, ale porządkujący opisy wyłacznie alfabetycznie.

OLYMPUS DIGITAL CAMERAUczestnicy seminarium podczas pobytu w Belgii zwiedzili także zabytki Brukseli i Antwerpii, w tym Dom Rubensa, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych (Musees Royaux des Beaux-arts de Belgique) z arcydziełami m.in. Bruegla, Memlinga, Rubensa, van Dycka, Davida, Magritte’a.

Na szczególną uwagę bibliotekarzy zasługuje Muzeum Plantin-Moretusa w Antwerpii – zachowany unikalny w Europie zespół drukarni z pełnym zabytkowym wyposażeniem (prasy drukarskie, czcionki, plansze drzewo- i miedziorytów), ponadto umeblowane mieszkanie wydawcy oraz kolekcja większości publikacji słynnej rodziny drukarzy i wydawców z XVI-XVIII wieku. Ze słynnej oficyny Christopha Plantina i jego następców wychodziły ksiażki odznaczające się mistrzostwem wykonania: używano czcionek wykonanych przez najlepszych mistrzów francuskich, wprowadzono ilustracje miedziorytowe, a szczególny podziw wzbudzały kunsztowne oprawy. Z oficyny tej wyszły także piękne egzemplarze dzieł pisarzy polskich. OLYMPUS DIGITAL CAMERA OLYMPUS DIGITAL CAMERA OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Więcej informacji o Muzeum Plantin-Moretusa na jego stronie internetowej: http://museum.antwerpen.be/plantin_Moretus/index_eng.html.

Wyjazdowe seminarium szkoleniowe w Belgii dostarczyło uczestnikom wielu okazji do porównań i przemyśleń nad organizacją i metodami pracy bibliotek obu krajów. Niektóre ciekawe rozwiązania tam podpatrzone będzie można przenieść do naszych placówek. Nie mamy jednak powodów do kompleksów – nasze biblioteki nie odbiegają poziomem od bibliotek belgijskich, dostrzegalne są głównie różnice wynikające z niedoinwestowania technicznego. Natomiast kompetencje i poziom wykształcenia bibliotekarzy w Polsce przewyższa znacznie średnią belgijską.

Magdalena Schramm,
w seminarium wyjazdowym uczestniczyła także Mirosława Ciesielska.

Tekst referatu, wzbogacony prezentacją multimedialną, został przedstawiony przez nas 8 maja 2008 r. uczestnikom seminarium, zorganizowanego w PBW w ramach Tygodnia Bibliotek. We fragmencie artykułu opisującym Bibliotekę Polską i Dom Polski w Brukseli korzystałam z opracowania udostępnionego przez pracowników biblioteki.

Wszystkie fotografie wykorzystane w tekście – aut. M.S.

  Drukuj stronę